Alev Alatlı: Yakışıksız değil, aşağılık bir söylemdi

Bilgin

Global Mod
Global Mod
Katılım
18 Eki 2020
Mesajlar
286
Puanları
0
Türk edebiyatının usta kalemi Alev Alatlı, GÜNAYDIN’a konuştu.

HADİSELERİN DAYATTIĞI SOLCULUK

Siz sola dair tespitler yapan birisiniz. Türkiye’de sol fikrin din ile içinde daima bir uzaklığı varmış üzere toplumsal bir algı var… Ne düşünüyorsunuz?


Var doğal. Sovyetler Birliği’nde ateizmin resmi devlet dini olduğunu unutmayın. Fakir halkların meselelerini çözmede muhafazakârlara kıyasla fazlaca daha âlâ reçeteler önermişti. Velâkin ünlü psikiyatrist Irvin Yalom’un demesiyle, ‘dinin büyüsü’ diye bir kavram vardır, militanlara “Dine gerekli gereksiz bulaşmayın, haddiniz değildir” mealinde nasihat eder. Kaldı ki, solun önerdiği siyasetleri izlemek için ateist olmaya gerek yoktu, hele de Türkiye’de. Dini bütün beşerler, ateizm hariç sosyalist siyasetleri kapitalist siyasetlerden daha fazla yadırgayacak değillerdi. Hristiyan kökenli militanların Katolik Kilise’si ile problemleri vardı, haklı olarak hal almışlardı. Türk solu onların şartlarını hakikat çözümleyemedi. Deyiş yerindeyse; giysiye bize uyacak biçimde tadilât yapamadı, biz de almadık. “Seni ortamıza alırız ancak Müslüman kimliğini reddetmen lâzım” gibisinden bir önkoşul nasıl olsun.

Sol sizce hâlâ birebir nokta mı, değişmedi mi? örneğin CHP…

CHP sol bir parti değil. Tespitleri yanlışsız yapmamız lazım. Vilayetle de tanımlamam gerekirse, elitist muhafazakar partidir. CHP solculuğunun ‘durum politikası’ olduğunu düşünürüm. ‘Durum komedisi’ üzere yani, hadiselerin dayattığı solculuk.

ANSLIYIM, YOKSULLUĞU GÖRDÜM
■ 16 Eylül doğum gününüz. Nasıl bir hayat geçirdiniz?
Çok fazla pişmanlığın olmadığı bir hayat geçirdim. Önemli yanılgılarım olmadı. olağan olarak yanılgılar yaptım lakin bunlardan da çabuk dönmeyi bildim. İnançlı bir beşerim, Allah’ın beni daima koruduğunu ve kolladığını hissettim hayatım boyunca. Sağlıklı bir vücudum var. Sevmenin ötesinde saydığım, beğendiğim bir kızım var. Şanslıyım, büyük yoksulluğun ne olduğunu gördüm. Yeterli ki hayatışım.

TÜRKİYE’NİN KARNI DOYDU

Asker bir babanın kızıyım, İkinci Dünya Harbi’nin ortasında çadırda doğdum. Babamın birliği Ege’de mümkün bir Alman saldırısına karşı konuşlanmıştı. Annem bana gebe, İstanbul’dan toplanıp yanına geliyor. Çok çalışkan, kuvvetli bir annem vardı. Gündüz Merkez Bankası’nda çalışır, gece dışarıya dikiş dikerdi. bu biçimde bir rol modelim olduğu için şanslıyım. Çocukluğum 1950’lerde Doğu’da geçti. bu biçimde epey büyük yoksulluk vardı, kışın ortasında ödevlerini elektrik direğinin altında yapan arkadaşlarım vardı, konutlarında mum bile olmadığı için. O fakir Türkiye’den bugünlere geldik, hayli şükür. Süratli bir ekonomik dönüşüm yaşadık. O kadar süratli olması da beni korkutuyor. Talepler arttı, değer bilinmiyor. Zenginlik ve fakirlik daima vardı ancak zenginle yoksul içindeki uçurum bu kadar derin değildi. Zenginler varlıklarını teşhir etmezlerdi. Örneğin, biz dışarıda ekmek bile yemezdik, insanların canı ister diye. Artık sergiliyorlar zenginliklerini. Bir de doğal şartlar da eskisi üzere değil. Türkiye’nin karnı doydu. Tokuz, fazlaca şükür. halbuki ben konuta çamaşıra gelen bir teyze hatırlarım; çocukları açlıktan ağladığında sussunlar diye dövdüğünü anlatırdı. Abartmış olduğunu düşünmek istiyorum fakat gördüklerim doğruluyor. Çok şükür, bugün artık açlıktan fazla açgözlülük var. Açlık nazarancelidir, mutlak açlık, alınması gereken günlük besinden yoksun olmaktır. Ben gerçek açlığın ne demek olduğunu şahsen yaşadım, gördüm. O yüzden, siyasi bir telaffuz olarak açlık Türkiye’nin bugünkü şartlarında inandırıcı gelmiyor. Bir de, bizler komşumuz açken tok uyuyamayan insanlarız. Bizde acından ölen kimse olmaz.

15 TEMMUZ’DA HALKIMIZA OLAN SEVGİM BİR DEFA DAHA YENİLENDİ

Son kitabınız ‘Suç Ortağı Hollywood’dan bahseder misiniz?


Amerika’da bugün Hollywood dördüncü kuvvet pozisyonundadır: Yasama, yürütme, yargı, medya. Sinema sanayisi bugün Amerikan Kongresi’nden daha kuvvetlidür. Hollywood’u gerisine almayan bir siyasetçi siyasette başarılı olamaz. En son örnek, Trump… ABD’nin ‘halkla münasebetler sorumlusu’dur sinema sanayisi. Amerikan tarihini sinema müellif. Dostunu düşmanını sinema belirler. İç ve dış siyasetini yönlendirir. Siyasi kurumlarını, toplumsal örgütlerini, hatta dini inançlarını şekillendirir. Meselâ Hazreti İsa, esmer bir Filistinli delikanlıyken, sarardıkça sararmış, Hollywood yardımıyla sarışın mavi gözlü bir jön olmuştur. Sağ yanağı tokatlandığında sol yanağını döndüren, fevkalede insancıl, sakin bir adamdı ya; Hazreti İsa’nın kişiliği bile bir daha formlandı, vurdu mu oturtan, kuvvetli güçlü ‘fit’ ve ilâhi bir imaj yaratıldı. Uzayın derinliklerinden nevhuzur Superman’ler, Batman’ler, Terminatörler, Robocoplar vs…

HAYAL ALEMİNDELER

Amerikan sinemasının önceliği kendi kamuoyudur. Ülkede 16 milyon çocuğun açlık sonu altında yaşadığını, evsizlerin sayılarının milyonlarla söz edilebildiği, gelir dağılımı bozukluğunda ABD’nin dünya ikincisi olduğunu kendi kamuoyundan saklar, kendilerini ve dünya halklarını refah, demokrasi, adalet, eşitlik, özgürlük üzere olmadık bir hayal aleminde yaşatırlar.

AŞAĞILIK BİR TELAFFUZ

Eski lider Theodore Roosevelt, sinemanın propaganda kapasitesini idrak eden adamdır. Küba’dan başlamak üzere, Amerikan kamuoyunu emperyalist savaşlara hazırlayan Roosevelt’dir. Hollywood’un işbirliği onun vaktinde başlamıştır. O gün bugün, Amerikan askeri tarihi bile Hollywood sinemalarından sorulur. O denli ki, örneğin, halkın Vietnam savaşını Amerikalıların kazandığı sandıklarını gösteren araştırmalar vardır. Bütün bundan bizim etkilenmememiz mümkün değildir. Lakin, her şeye karşın bizim gerçekçi yanımız ağır basar. İçimize sinmeyeni iteleyen, uzak duran bir halimiz vardır. Bu da bizi daha korunaklı hale getiriyor. Ben anomaliye şerbetli olduğumuzu düşünürüm. Güya içimizden bir ses “O kadar da değil” der ve biz birbirimizle arbede etmeyi bırakır, dayanışmaya geçeriz. Milletçe gizli bir gücümüz var üzeredir ki bunu 15 Temmuz’da gördük. Benim mahallemde sela, Cumhurbaşkanı televizyona çıkmadan taban 1,5-2 saat evvel başladı. Mahalleli sokağa çağırıldı, millet davete icabet etti. İtiraf etmeliyim, bu ülke halkına sevgimin, saygımın bir sefer daha yenilendiği andı.

15 Temmuz’a tiyatro diyenler de oldu…

Yakışıksız bile değil, aşağılık bir söylemdi.

GUDUBET ARABA NE KADAR SATARSA, GUDUBET SİNEMA DE O KADAR İZLENİR!


“Sinema özde teknolojiyle paralel olarak ilerleyen bir sanayidir: ‘Cinema Endustry.’ Edison’un Kinetograf denilen sinema kamerasının patentini aldığı 1890’lardan itibaren sanatsal muvaffakiyetin teknolojiye tabi olduğu bir sanayi statüsündedir. Sonuncu eserin sanat boyutu ikinci-üçüncü plandadır. Ya da şöyleki söyleyeyim: Otomotiv sanayisinin mamüllerinde ‘sanat’tan ne kadar bahsedilebilirse, sinemada da ‘sanat’tan o kadar bahsedilebilir. Estetik boyutu olmayan gudubet bir araba ne kadar satarsa, gudubet bir sinema de o kadar seyredilecektir.”

KAPINIZA GELENİ ALMAMAZLIK YAPAMAZSINIZ

Mülteci konusu Afgan sığınmacılar daha sonrası tekrar gündeme geldi…
Komşunuz açken tok uyuyabilir misiniz? Uyuyabiliyorsanız sıkıntı yok. Uyuyamıyorsanız, aç, hasta beşerler kapınıza gelmişlerse, almamazlık yapamazsınız. Bakmayın siz ülkeye alındılar diye ‘kızanlar’ da iş başa düştüğünde insanları ortada bırakmazlar. Sorun muhalefet olsun. Yalnız şunu söylemeliyim. Göç hadisesini ağzımıza yüzümüze bulaştırmadan hayli dikkatli yönetmek zorundayız. Meşhur kelamdır, hayrı uzatma şerre dönüşür. Şikayetler artar, düşmanlıklar oluşur filan. İşin başından misafirlik şartlarını, süreci, aldı-verdiyi kağıda dökmek lazım ki daha sonradan kimse küsmesin, mızıkçılık da etmesin.

SANİYELER BİLE DEĞERLİ

Pandemi süreci sizi nasıl etkiledi?


Çok dışarı çıkmadığım için meskende vakit geçiriyorum. Pandemi sürecinde de evdeydim. Dolaşmayı seven biri değilim, vakit ziyanı üzere gelir. Vakit kavramı benim için değerli. Bir şeyi yaparken neyi kaçırıyorum diye düşünerek yaşadığım için vaktimi en gerçek biçimde kullanmaya çalışıyorum. Saniyeler bile değerli. Kıymetini bilerek yaşamalıyız.
 
Üst