Ertuğrul Özkök, eşinin ismine gönderme yapan “Tansu’ya Mektuplar” başlığı altında yazdığı ve “newsletter” olarak paylaştığı yazılarında bugün, Avrupa Şampiyonlar Ligi’nin 30. kuruluş yılını kutlamasına değindi. Avrupa Şampiyonlar Ligi’nin kuruluş öyküsüne yer veren Özkök, birebir periyot Türkiye’de de Fenerbahçe Spor Kulübü Başkanlığı’na Aziz Yıldırım’ın geldiğini, Erman Toroğlu’nun da Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası’na veda merasimi hazırlayan hakemlerden biri olduğunu hatırlattı.
Özkök’ün “Aziz Yıldırım ve Erman Toroğlu o gece “Granma” gemisindeydi” başlıklı yazısı şöyleki:
Aziz Yıldırım ve Erman Toroğlu o gece “Granma” gemisindeydi
Geçen mayıs ayında İsviçre’nin Luzern kentinde küçük bir küme insan bir ortaya gelip, akşam yemeği yedi.
Bu yemek epey fazla insanın dikkatini çekmedi. Google’a girip bu yemek hakkında bilgi bulmak isterseniz bulamazsınız.
Ama yemeği düzenleyen kişinin ismini yazarsanız sayısız sayfa açılır önünüzde.
O gecelemeli düzenleyen adamın ismi Craig Thompson’dı…
Craig Thompson Los Angeles merkezli bir marketin şirketinin elemanıydı.
O akşam dünya futbolunda bir ihtilalin 30. yıldönümü kutlamak için bir ortaya gelmişlerdi.
Onlar “Granma” isimli tekneyle Küba’ya çıkıp ihtilali gerçekleştiren beşerler üzereydi.
Bundan 30 yıl evvel dünya futbolunun mukadderatını değiştirmek üzere o gemiye binmişlerdi.
Çeşitli yerlerden gelmişlerdi…
O güne yeniden dönmek üzere küçük bir orta verip artık bu geceye bakalım.
Bu gece bir ihtilalin 30. yıl dönümü merasimleri başlıyor
Futbol dünyasının en değerli olayı olan Avrupa Şampiyonlar Ligi 2022-2023 dönemi bu akşam oynanacak fazlaca değerli maçlarla başlıyor.
örneğin Messi’li, Mbabbe’li, Neymar’lı PSG’yi Juventus’a karşı izleyeceğiz.
Celtic-Real Madrid; Sevilla- Manchester City; Dinamo Zagreb-Chelsea maçları da bu akşam oynanacak.
Avrupa Şampiyonlar Ligi bu akşam 30. kuruluş yılını kutluyor ve bu futbol tarihinde gerçek manada bir “krampon devrimidir”. İşte bu ligin temeli 1991’de atıldı ve 1992-1993 döneminde ihtilal daha sonrasının birinci maçları oynandı.
Büyük bir insanlık dramı üzerine başlayan devrim
Nedir Craig ve arkadaşlarının oluşturduğu “TEAM” takımının yaptığı ihtilal?
Çünkü UEFA Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası maçları aslında 1955’te başlamıştı.
Öyleyse, 1992-93 dönemi niçin bir ihtilaldi diyebilirsiniz…
Söyleyeyim….
Çünkü o dönem futbolun bir cümbüş sanayisi olarak doğum yılıydı.
Ve bu sanayi futbol tarihinin en büyük insanlık dramlarından birinin üzerine kurulmuştu.
Bu 1985 yılında yaşanan Heysel faciasıydı.
O gece Avrupa’da futbolu bitiren bir facia yaşandı
29 Mayıs gecesi, Brüksel’in Heysel Stadı’nda oynanacak olan Juventus-Liverpool maçından evvel İngiliz Holiganlarla İtalyan taraftarlar içinde sokakta çıkan arbedelerde 32 İtalyan, 4 Belçikalı, 2 Fransız, 1 Kuzey İrlanda vatandaşı ömrünü kaybetmişti.
Bu maçtan daha sonra İngiliz ekipleri 5 yıl boyunca Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası’ndan men edilmişti.
Bu meşum gece beraberinde Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası’nın da sonu olmuştu.
İngiliz kulüpleri bu kupadan çıkarılınca, İngiliz futbolu da bir manada konutuna kapanmış ve konutunu düzeltmeye başlamıştı.
Bugün dünyanın en büyük futbol ligi sayılan Premier Leage işte bu büyük futbol yangınının külleri üzerine kurulmuştu.
Tabii İngiliz kulüplerinin çıkarılması Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası’na da büyük darbe vurmuştu.
Bu lig birden rekabet hissinin ateşini kaybetmişti.
UEFA’ya gelen iki istihbarat Premier Leage kuruluyor ve..
1991 yılına geldiğimizde Avrupa futbolu bir çıkmaz sokağın ucundaki duvara dayanmıştı.
UEFA’nın gelirleri güzelce düşmüştü.
Buna karşılık İngiliz Futbol Ligi’nin gelirleri durmadan yükseliyordu.
Dahası UEFA yetkilileri İngiliz Futbolu’nun 1992 yılında yeni bir örgütlenmeye geçeceğini öğrenmişti.
Premier Leage kuruluyordu ve bu futbolun mukadderatını değiştirecekti.
İngiliz futbol yöneticileri 1990’ların başında bütün Avrupa’ya saran özel televizyon ihtilalinin yaratacağı fırsatı epey uygun görmüştü.
Çünkü tek kanallı devlet televizyonlarından epey kanallı özel televizyon nizamına geçilmesi, rekabeti getirecek ve naklen yayın gelirleri uçacaktı.
İşte bu biçimde bir yılda ve konjonktürde UEFA Lideri İsviçreli iş insanı Lennart Johansson Amerikalı pazarlama dehası Craig Thompson’ı davet etti.
Avrupa kupası bir gecede Avrupa Ligi’ne dönüşüyor
Bu grup Avrupa futbolunun bahtını değiştirdi.
Önce artık Heysel faciasının girdabında itibarını uygunca kaybeden Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası’nın ismi değiştirildi ve Avrupa Şampiyonlar Ligi oldu.
Bu sıradan isim değişikliği değildi. Futbolun tertibi da değişmiş ve artık bu milletlerarası bir lig haline gelmişti.
Thompson ve takımı geldiğinde UEFA’nın mali durumu feci biçimdeydi.
O sezonki UEFA maçlarının oynanması için 200 milyon İsviçre Frangı’na muhtaçlık vardı.
Kuruluşun gelirleri yüzde 80 yayın hakları, yüzde 20 sponsorlardan geliyordu.
İki eski Adidas yöneticinden gelen küçük lakin büyük fikir
Ortada büyük bir sorun vardı. Kulüpler yayın haklarını ellerinde tutuyordu.
İşte o sırada şu fikir ortalar atıldı:
“Özel televizyonlar başlayacağına bakılırsa yayın hakları konusu merkezileştirilmeliydi. Yani bunun pazarlama ve idaresini eli güçlenmiş UEFA yapmalıydı.”
Peki bu fikir kimden gelmişti?
O senelerda UEFA’nın en büyük sponsoru olan Adidas’ın, idareden ayrılan iki yöneticisi tarafınca.
bu biçimdece Avrupa futbolu artık dev bir cümbüş devi olarak ortaya çıktı.
Futbol globalleşirken stat altyapıları da globalleşti.
Aynı yıl Fenerbahçe futbol şubesine yeni biri geliyor
Aynı yıl Fenerbahçe Kulübü’nde de fazlaca kıymetli bir değişiklik oluyordu. Lider Metin Aşık’ın yerine futbol kulübü başkanlığına Aziz Yıldırım getiriliyordu. bu biçimdece futbolu Türkiye’de de bir cümbüş dalı haline ettirecek olan Aziz Yıldırım ihtilali de başlıyordu.
Bundan 30 yıl evvel, 1992-93 döneminde yeni ismiyle Şampiyonlar Ligi’nde 30 Eylül gecesi Türkiye’den Beşiktaş alana çıkıyordu.
Rakibi İsveç’in Göteborg ekibiydi.
Kapanışı yapanlardan biri de Erman Toroğlu
Eski kupanın kapamış merasimlerinden birini ise bir Türk hakemi yapmıştı.
19 Eylül 1990 gecesi Erman Toroğlu, GKS Katowice-TPS maçını yönetmek üzere başhakem olarak alana çıkıyordu.
Eski lige veda merasimini hazırlayan hakemlerden biri de oydu.
Evet, yeni Avrupa futbolunun başlangıç vuruşu bundan 30 yıl evvel bir daha bu biçimde bir akşam yapıldı.
İngiliz grupları bir daha Avrupa’ya döndü. Holiganlar büyük ölçüde önlendi. UEFA’nın gelirleri bu yıl 3 milyar Euro’ya yaklaştı.
Ama ligin ömrü hiç de kolay olmadı.
Dünyanın bu en büyük liginin de bir “15 Temmuz” gecesi var.
Şampiyonlar Ligi’nin 15 Temmuz gecesi
18 Nisan 2021 gecesi Avrupa’nın en büyük 12 kulübü ortak bir bildiri yayınlayarak bir Muhteşem Lig kurmayı kararlaştırdıklarını deklare etti.
Bu Şampiyonlar Ligi’nin sonunu getirecek bir darbe teşebbüsü manasına geliyordu.
Ve darbe teşebbüsünün başında Real Madrid, Barcelona, Chelsea, Manchester United, Manchester City ve Liverpool üzere devler vardı.
Bu darbe teşebbüsü bastırıldı…
Ama şimdilik…
Şampiyonlar Ligi haricinde bir küçük kupa düzenlememe fikri hâlâ ortalarda geziyor.
Yani 15 Temmuz hayaleti hâlâ UEFA’nın üzerinde dolaşıyor.
Bu gece bu büyük ihtilalin 30. yılı başlıyor
Bu gece futbolda bir ayin sezonuz daha başlıyor.
İsteyenler için yazayım.
Maçlar Exxen’den canlı yayınlanacak.
Benim için de uykusuz geceler başlıyor demektir…
Yaşasın futbol…
Ve onun kusursuz enerjisi…
Özkök’ün “Aziz Yıldırım ve Erman Toroğlu o gece “Granma” gemisindeydi” başlıklı yazısı şöyleki:
Aziz Yıldırım ve Erman Toroğlu o gece “Granma” gemisindeydi
Geçen mayıs ayında İsviçre’nin Luzern kentinde küçük bir küme insan bir ortaya gelip, akşam yemeği yedi.
Bu yemek epey fazla insanın dikkatini çekmedi. Google’a girip bu yemek hakkında bilgi bulmak isterseniz bulamazsınız.
Ama yemeği düzenleyen kişinin ismini yazarsanız sayısız sayfa açılır önünüzde.
O gecelemeli düzenleyen adamın ismi Craig Thompson’dı…
Craig Thompson Los Angeles merkezli bir marketin şirketinin elemanıydı.
O akşam dünya futbolunda bir ihtilalin 30. yıldönümü kutlamak için bir ortaya gelmişlerdi.
Onlar “Granma” isimli tekneyle Küba’ya çıkıp ihtilali gerçekleştiren beşerler üzereydi.
Bundan 30 yıl evvel dünya futbolunun mukadderatını değiştirmek üzere o gemiye binmişlerdi.
Çeşitli yerlerden gelmişlerdi…
O güne yeniden dönmek üzere küçük bir orta verip artık bu geceye bakalım.
Bu gece bir ihtilalin 30. yıl dönümü merasimleri başlıyor
Futbol dünyasının en değerli olayı olan Avrupa Şampiyonlar Ligi 2022-2023 dönemi bu akşam oynanacak fazlaca değerli maçlarla başlıyor.
örneğin Messi’li, Mbabbe’li, Neymar’lı PSG’yi Juventus’a karşı izleyeceğiz.
Celtic-Real Madrid; Sevilla- Manchester City; Dinamo Zagreb-Chelsea maçları da bu akşam oynanacak.
Avrupa Şampiyonlar Ligi bu akşam 30. kuruluş yılını kutluyor ve bu futbol tarihinde gerçek manada bir “krampon devrimidir”. İşte bu ligin temeli 1991’de atıldı ve 1992-1993 döneminde ihtilal daha sonrasının birinci maçları oynandı.
Büyük bir insanlık dramı üzerine başlayan devrim
Nedir Craig ve arkadaşlarının oluşturduğu “TEAM” takımının yaptığı ihtilal?
Çünkü UEFA Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası maçları aslında 1955’te başlamıştı.
Öyleyse, 1992-93 dönemi niçin bir ihtilaldi diyebilirsiniz…
Söyleyeyim….
Çünkü o dönem futbolun bir cümbüş sanayisi olarak doğum yılıydı.
Ve bu sanayi futbol tarihinin en büyük insanlık dramlarından birinin üzerine kurulmuştu.
Bu 1985 yılında yaşanan Heysel faciasıydı.
O gece Avrupa’da futbolu bitiren bir facia yaşandı
29 Mayıs gecesi, Brüksel’in Heysel Stadı’nda oynanacak olan Juventus-Liverpool maçından evvel İngiliz Holiganlarla İtalyan taraftarlar içinde sokakta çıkan arbedelerde 32 İtalyan, 4 Belçikalı, 2 Fransız, 1 Kuzey İrlanda vatandaşı ömrünü kaybetmişti.
Bu maçtan daha sonra İngiliz ekipleri 5 yıl boyunca Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası’ndan men edilmişti.
Bu meşum gece beraberinde Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası’nın da sonu olmuştu.
İngiliz kulüpleri bu kupadan çıkarılınca, İngiliz futbolu da bir manada konutuna kapanmış ve konutunu düzeltmeye başlamıştı.
Bugün dünyanın en büyük futbol ligi sayılan Premier Leage işte bu büyük futbol yangınının külleri üzerine kurulmuştu.
Tabii İngiliz kulüplerinin çıkarılması Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası’na da büyük darbe vurmuştu.
Bu lig birden rekabet hissinin ateşini kaybetmişti.
UEFA’ya gelen iki istihbarat Premier Leage kuruluyor ve..
1991 yılına geldiğimizde Avrupa futbolu bir çıkmaz sokağın ucundaki duvara dayanmıştı.
UEFA’nın gelirleri güzelce düşmüştü.
Buna karşılık İngiliz Futbol Ligi’nin gelirleri durmadan yükseliyordu.
Dahası UEFA yetkilileri İngiliz Futbolu’nun 1992 yılında yeni bir örgütlenmeye geçeceğini öğrenmişti.
Premier Leage kuruluyordu ve bu futbolun mukadderatını değiştirecekti.
İngiliz futbol yöneticileri 1990’ların başında bütün Avrupa’ya saran özel televizyon ihtilalinin yaratacağı fırsatı epey uygun görmüştü.
Çünkü tek kanallı devlet televizyonlarından epey kanallı özel televizyon nizamına geçilmesi, rekabeti getirecek ve naklen yayın gelirleri uçacaktı.
İşte bu biçimde bir yılda ve konjonktürde UEFA Lideri İsviçreli iş insanı Lennart Johansson Amerikalı pazarlama dehası Craig Thompson’ı davet etti.
Avrupa kupası bir gecede Avrupa Ligi’ne dönüşüyor
Bu grup Avrupa futbolunun bahtını değiştirdi.
Önce artık Heysel faciasının girdabında itibarını uygunca kaybeden Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası’nın ismi değiştirildi ve Avrupa Şampiyonlar Ligi oldu.
Bu sıradan isim değişikliği değildi. Futbolun tertibi da değişmiş ve artık bu milletlerarası bir lig haline gelmişti.
Thompson ve takımı geldiğinde UEFA’nın mali durumu feci biçimdeydi.
O sezonki UEFA maçlarının oynanması için 200 milyon İsviçre Frangı’na muhtaçlık vardı.
Kuruluşun gelirleri yüzde 80 yayın hakları, yüzde 20 sponsorlardan geliyordu.
İki eski Adidas yöneticinden gelen küçük lakin büyük fikir
Ortada büyük bir sorun vardı. Kulüpler yayın haklarını ellerinde tutuyordu.
İşte o sırada şu fikir ortalar atıldı:
“Özel televizyonlar başlayacağına bakılırsa yayın hakları konusu merkezileştirilmeliydi. Yani bunun pazarlama ve idaresini eli güçlenmiş UEFA yapmalıydı.”
Peki bu fikir kimden gelmişti?
O senelerda UEFA’nın en büyük sponsoru olan Adidas’ın, idareden ayrılan iki yöneticisi tarafınca.
bu biçimdece Avrupa futbolu artık dev bir cümbüş devi olarak ortaya çıktı.
Futbol globalleşirken stat altyapıları da globalleşti.
Aynı yıl Fenerbahçe futbol şubesine yeni biri geliyor
Aynı yıl Fenerbahçe Kulübü’nde de fazlaca kıymetli bir değişiklik oluyordu. Lider Metin Aşık’ın yerine futbol kulübü başkanlığına Aziz Yıldırım getiriliyordu. bu biçimdece futbolu Türkiye’de de bir cümbüş dalı haline ettirecek olan Aziz Yıldırım ihtilali de başlıyordu.
Bundan 30 yıl evvel, 1992-93 döneminde yeni ismiyle Şampiyonlar Ligi’nde 30 Eylül gecesi Türkiye’den Beşiktaş alana çıkıyordu.
Rakibi İsveç’in Göteborg ekibiydi.
Kapanışı yapanlardan biri de Erman Toroğlu
Eski kupanın kapamış merasimlerinden birini ise bir Türk hakemi yapmıştı.
19 Eylül 1990 gecesi Erman Toroğlu, GKS Katowice-TPS maçını yönetmek üzere başhakem olarak alana çıkıyordu.
Eski lige veda merasimini hazırlayan hakemlerden biri de oydu.
Evet, yeni Avrupa futbolunun başlangıç vuruşu bundan 30 yıl evvel bir daha bu biçimde bir akşam yapıldı.
İngiliz grupları bir daha Avrupa’ya döndü. Holiganlar büyük ölçüde önlendi. UEFA’nın gelirleri bu yıl 3 milyar Euro’ya yaklaştı.
Ama ligin ömrü hiç de kolay olmadı.
Dünyanın bu en büyük liginin de bir “15 Temmuz” gecesi var.
Şampiyonlar Ligi’nin 15 Temmuz gecesi
18 Nisan 2021 gecesi Avrupa’nın en büyük 12 kulübü ortak bir bildiri yayınlayarak bir Muhteşem Lig kurmayı kararlaştırdıklarını deklare etti.
Bu Şampiyonlar Ligi’nin sonunu getirecek bir darbe teşebbüsü manasına geliyordu.
Ve darbe teşebbüsünün başında Real Madrid, Barcelona, Chelsea, Manchester United, Manchester City ve Liverpool üzere devler vardı.
Bu darbe teşebbüsü bastırıldı…
Ama şimdilik…
Şampiyonlar Ligi haricinde bir küçük kupa düzenlememe fikri hâlâ ortalarda geziyor.
Yani 15 Temmuz hayaleti hâlâ UEFA’nın üzerinde dolaşıyor.
Bu gece bu büyük ihtilalin 30. yılı başlıyor
Bu gece futbolda bir ayin sezonuz daha başlıyor.
İsteyenler için yazayım.
Maçlar Exxen’den canlı yayınlanacak.
Benim için de uykusuz geceler başlıyor demektir…
Yaşasın futbol…
Ve onun kusursuz enerjisi…