Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü, Tarım ve Orman Bakanlığı ve Ege Yaş Meyve Zerzevat İhracatçıları Birliği iş birliğiyle organize edilen “Son Hasat Projesi” bu sefer mandalinada birinci hasat halinde gerçekleştirildi.
Mandalina üretiminde Türkiye’nin değerli noktalarından Gümüldür’de Türkiye’nin her köşesinden gelen Milletlerarası Damla Gönüllüleri Derneği üyeleri tarafınca hasat edilen mandalinalar gereksinim sahipleriyle buluşturuldu.
Mandalina Hasadı sırasında “Gıdanı Artta Bırakma” temasıyla düzenlenen online panelde Türkiye’de besin kaybının önlenmesi için yapılması gerekenler masaya yatırıldı.
Türkiye’de besin arz zincirinin ziraî üretim kademesindeki toplam kayıp ölçüsünün yaklaşık olarak 13,7 milyon ton olduğunu belirten Ege Yaş Meyve Zerzevat İhracatçıları Birliği Lideri Hayrettin Uçak, meyve zerzevat üretiminde de 9,48 milyon ton kayıp yaşandığına işaret etti.
“Türkiye’nin toplam meyve ve zerzevat üretimi 53 milyon ton civarında olup bunlarda hasat daha sonrasında meydana gelen eser kayıpları, çeşitlere ve çeşitlere nazaran yüzde 15-50 içinde değişmektedir” diyen Uçak, “Meyve sebzede kayıplar hasattan itibaren tüketime kadar zincirin birfazlaca basamağında karşımıza çıkıyor. Plansız üretim, eserin özensiz hasat edilmesi, elverişsiz depolama şartları, yetersiz paketleme, nakliye sırasında soğuk zincirin kırılması, satış sürecinde şartlarının uygun olmaması yahut satış mühletinin uzaması eserin tüketiciye ulaşana kadar kayba uğramasındaki temel faktörlerdir. Yanlış tüketim alışkınlıkları da bu kayıplara eklendiğinde kimi eserlerde yüzde 40’lara kadar kayıplar yaşanabiliyor” diye konuştu.
Sofralık üretime uygun olmayan eserler endüstriye yönlendirilebilir
Kayıplar için alternatif üretim imkanları yaratmanın mümkün olduğunu aktaran Uçak kelamlarını şöyleki sürdürdü: “Öncelikle sofralık üretim için gerekli standartları karşılamayan eserler endüstriye yönelik üretimde değerlendirilmekte, bu sanayi eserleri de ülkemize ihracat yolu ile değerli döviz kazandırmaktadır. Meyve suyu, konserve, reçel üzere endüstriye dönük üretim alanları haricinde meyve zerzevat atıklarından gübre üretilebilir. Bioenerji üretimi için değerli bir alternatif yaratılabilir. Hem kamu kuruluşları birebir vakitte özel dalın ortak çalışmaları ile mümkün meyve zerzevat atıkları bu türlü kıymetlendirilebilir. Yurtharicinde bunun örnekleri vardır. Lakin bizim atıklardan alternatif üretim alanları geliştirmekle birlikte atıkları nasıl en aza indirebileceğimize de baş yormamız epey kıymetli diye düşünüyorum. Bunun için de konuşmamın başında söylemiş olduğim kayıp oranlarını en aza indirmek için hasat tekniklerinden ilaçlamaya, depolama ve paketleme tesislerindeki bakılırsavlilerden perakende dalına kadar geniş çaplı bir bilinçlendirme ve eğitim çalışması yapılabilir.”
İşletmelere yakın depolama tesisleri kurulmalı
Meyve-sebze kesiminde yaşanan kayıplarda hasat daha sonrası devirdeki kayıpların değerli bir yer tuttuğu bilgisini veren Lider Uçak, “Bu da yüksek kalitede eser ölçüsünün düşmesine niye olmaktadır. Buna bağlı olarak maliyetler artmakta ve rekabet gücümüzü olumsuz etkilemektedir. Genel olarak işletmelerimizin kendilerine ilişkin kâfi depolama alanları bulunsa da piyasada fazla talep kelam konusu olduğunda ve tarla/bahçede vaktinde hasat edilmediği vakit depolama sürecinde birtakım fizyolojik bozukluklar oluşabilmektedir. Hasadın vaktinde yapılmamasının tesirini de göz önüne aldığımızda; Belediyelerin iştiraki ile işletmelere yakın alanlarda depolama tesisleri kurulabilir. bu biçimdelikle hasat vakti niçiniyle meydana gelen besin kayıplarda azalmış olur. bir daha birebir biçimde meyve zerzevat hallerinde kayıplar bilhassa altyapı yetersizliği niçiniyle yüksek boyutlara ulaşabilmektedir. Bunu önlemek maksadıyla meyve zerzevat hallerinde kâfi ölçüsü depolayacak biçimde soğuk hava depolarının kurulması epeyce önemlidir” tabirlerini kullandı.
Soğuk zincir kırılmamalı
Meyve ve zerzevatın sağlıklı olarak tüketiciye ulaştırılması için soğuk zincirin hasattan ihracata yahut tüketime kadar kırılmaması gerektiğine vurgu yapan Uçak, “Maalesef ihracat evresine gelene kadar taşıma sırasında soğuk zincirin birfazlaca kere kırıldığına şahit oluyoruz. bu biçimde olunca da eserlerimizde kalite kaybı oluyor. Bu altyapı sıkıntılarının bertaraf edilmesi için yapılacak altyapı yatırımları maliyetli görünse de Tarım ve Orman Bakanlığı, TÜBİTAK, Kalkınma Ajansları ve Memleketler arası Kuruluşların bu yatırımlara ait proje davetleri oluyor. Bu davetlere dal olarak biraz daha yakın olmamız ve özel bölüm teşebbüsleri ile projeler üretmemiz gerekiyor” diye kelamlarını noktaladı.
İtina: “Bu projeyle herkes kazanıyor”
İstekli Son Hasat Projesi’nde, “Gıdanı Koru Sofrana Sahip Çık” mantığıyla besin israfını önlemeyi amaçladıklarını tabir eden İzmir Tarım ve Orman Vilayet Müdürü Mustafa İhtimam, Türkiye’de üretilen mamüllerin üçte birinin tüketmeden kaybedildiğini lisana getirdi. İtina, “Bu hayli önemli bir sayı, bizim bunu minimize etmemiz lazım. Ekonomik pahası kalmamış, artık satmaya ve pazarlamaya paha bulmadığı eserleri üreticiler hasat etmiyorlar. Bunun teknik manada da şöyleki bir ziyanı var. Bitkilerdeki zararlılar hasat edilmeyen eserleri kış mevsimini geçirmek için kullanıyorlar. Üreticilere daima söylemiş olduğimiz bu eserleri satmayacaksanız dahi kolunda bırakmayın, tabanına düşeni de tabanında bırakmayın tarladan uzaklaştırın diyorduk. Bu son hasatla bunu da yapmış oluyoruz. İstekli üniversite öğrencilerimizle hasat ettiğimiz eserleri Konak İlçemizdeki bir vakıf aracılığıyla muhtaçlık sahiplerine fiyatsız olarak veriyoruz. Burada başından itibaren birfazlaca faydayı birleştirmiş oluyoruz. Hem israfı önlüyoruz, hem gereksinim sahiplerine eserleri ulaştırıyoruz, hem gönüllüler tarafınca hasat ediyoruz, tıpkı vakitte teknik manada bizim yıllardır söylediğumuz ziyanlı organizmaların bahçelerde kalan eserleri konukçu olarak kullanımının önüne geçiyoruz. Bu eserleri tarladan uzaklaştırıyoruz” formunda konuştu.
“Gıdanı Geride Bırakma” temalı panelde Aktris ve aktivist Zeynep Tuğçe Bayat, Tarım ve Orman Bakanlığı AB Ahenk Daire Lideri Zeynep Özkan, Besin Kurtarma Derneği Lideri Berat İnci, Beylikdüzü Kent Kurulu Lideri Elif Necla Türkoğlu ve Mandalina Üreticisi Sabri Çetin konuşmacı olarak yer aldı.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
Mandalina üretiminde Türkiye’nin değerli noktalarından Gümüldür’de Türkiye’nin her köşesinden gelen Milletlerarası Damla Gönüllüleri Derneği üyeleri tarafınca hasat edilen mandalinalar gereksinim sahipleriyle buluşturuldu.
Mandalina Hasadı sırasında “Gıdanı Artta Bırakma” temasıyla düzenlenen online panelde Türkiye’de besin kaybının önlenmesi için yapılması gerekenler masaya yatırıldı.
Türkiye’de besin arz zincirinin ziraî üretim kademesindeki toplam kayıp ölçüsünün yaklaşık olarak 13,7 milyon ton olduğunu belirten Ege Yaş Meyve Zerzevat İhracatçıları Birliği Lideri Hayrettin Uçak, meyve zerzevat üretiminde de 9,48 milyon ton kayıp yaşandığına işaret etti.
“Türkiye’nin toplam meyve ve zerzevat üretimi 53 milyon ton civarında olup bunlarda hasat daha sonrasında meydana gelen eser kayıpları, çeşitlere ve çeşitlere nazaran yüzde 15-50 içinde değişmektedir” diyen Uçak, “Meyve sebzede kayıplar hasattan itibaren tüketime kadar zincirin birfazlaca basamağında karşımıza çıkıyor. Plansız üretim, eserin özensiz hasat edilmesi, elverişsiz depolama şartları, yetersiz paketleme, nakliye sırasında soğuk zincirin kırılması, satış sürecinde şartlarının uygun olmaması yahut satış mühletinin uzaması eserin tüketiciye ulaşana kadar kayba uğramasındaki temel faktörlerdir. Yanlış tüketim alışkınlıkları da bu kayıplara eklendiğinde kimi eserlerde yüzde 40’lara kadar kayıplar yaşanabiliyor” diye konuştu.
Sofralık üretime uygun olmayan eserler endüstriye yönlendirilebilir
Kayıplar için alternatif üretim imkanları yaratmanın mümkün olduğunu aktaran Uçak kelamlarını şöyleki sürdürdü: “Öncelikle sofralık üretim için gerekli standartları karşılamayan eserler endüstriye yönelik üretimde değerlendirilmekte, bu sanayi eserleri de ülkemize ihracat yolu ile değerli döviz kazandırmaktadır. Meyve suyu, konserve, reçel üzere endüstriye dönük üretim alanları haricinde meyve zerzevat atıklarından gübre üretilebilir. Bioenerji üretimi için değerli bir alternatif yaratılabilir. Hem kamu kuruluşları birebir vakitte özel dalın ortak çalışmaları ile mümkün meyve zerzevat atıkları bu türlü kıymetlendirilebilir. Yurtharicinde bunun örnekleri vardır. Lakin bizim atıklardan alternatif üretim alanları geliştirmekle birlikte atıkları nasıl en aza indirebileceğimize de baş yormamız epey kıymetli diye düşünüyorum. Bunun için de konuşmamın başında söylemiş olduğim kayıp oranlarını en aza indirmek için hasat tekniklerinden ilaçlamaya, depolama ve paketleme tesislerindeki bakılırsavlilerden perakende dalına kadar geniş çaplı bir bilinçlendirme ve eğitim çalışması yapılabilir.”
İşletmelere yakın depolama tesisleri kurulmalı
Meyve-sebze kesiminde yaşanan kayıplarda hasat daha sonrası devirdeki kayıpların değerli bir yer tuttuğu bilgisini veren Lider Uçak, “Bu da yüksek kalitede eser ölçüsünün düşmesine niye olmaktadır. Buna bağlı olarak maliyetler artmakta ve rekabet gücümüzü olumsuz etkilemektedir. Genel olarak işletmelerimizin kendilerine ilişkin kâfi depolama alanları bulunsa da piyasada fazla talep kelam konusu olduğunda ve tarla/bahçede vaktinde hasat edilmediği vakit depolama sürecinde birtakım fizyolojik bozukluklar oluşabilmektedir. Hasadın vaktinde yapılmamasının tesirini de göz önüne aldığımızda; Belediyelerin iştiraki ile işletmelere yakın alanlarda depolama tesisleri kurulabilir. bu biçimdelikle hasat vakti niçiniyle meydana gelen besin kayıplarda azalmış olur. bir daha birebir biçimde meyve zerzevat hallerinde kayıplar bilhassa altyapı yetersizliği niçiniyle yüksek boyutlara ulaşabilmektedir. Bunu önlemek maksadıyla meyve zerzevat hallerinde kâfi ölçüsü depolayacak biçimde soğuk hava depolarının kurulması epeyce önemlidir” tabirlerini kullandı.
Soğuk zincir kırılmamalı
Meyve ve zerzevatın sağlıklı olarak tüketiciye ulaştırılması için soğuk zincirin hasattan ihracata yahut tüketime kadar kırılmaması gerektiğine vurgu yapan Uçak, “Maalesef ihracat evresine gelene kadar taşıma sırasında soğuk zincirin birfazlaca kere kırıldığına şahit oluyoruz. bu biçimde olunca da eserlerimizde kalite kaybı oluyor. Bu altyapı sıkıntılarının bertaraf edilmesi için yapılacak altyapı yatırımları maliyetli görünse de Tarım ve Orman Bakanlığı, TÜBİTAK, Kalkınma Ajansları ve Memleketler arası Kuruluşların bu yatırımlara ait proje davetleri oluyor. Bu davetlere dal olarak biraz daha yakın olmamız ve özel bölüm teşebbüsleri ile projeler üretmemiz gerekiyor” diye kelamlarını noktaladı.
İtina: “Bu projeyle herkes kazanıyor”
İstekli Son Hasat Projesi’nde, “Gıdanı Koru Sofrana Sahip Çık” mantığıyla besin israfını önlemeyi amaçladıklarını tabir eden İzmir Tarım ve Orman Vilayet Müdürü Mustafa İhtimam, Türkiye’de üretilen mamüllerin üçte birinin tüketmeden kaybedildiğini lisana getirdi. İtina, “Bu hayli önemli bir sayı, bizim bunu minimize etmemiz lazım. Ekonomik pahası kalmamış, artık satmaya ve pazarlamaya paha bulmadığı eserleri üreticiler hasat etmiyorlar. Bunun teknik manada da şöyleki bir ziyanı var. Bitkilerdeki zararlılar hasat edilmeyen eserleri kış mevsimini geçirmek için kullanıyorlar. Üreticilere daima söylemiş olduğimiz bu eserleri satmayacaksanız dahi kolunda bırakmayın, tabanına düşeni de tabanında bırakmayın tarladan uzaklaştırın diyorduk. Bu son hasatla bunu da yapmış oluyoruz. İstekli üniversite öğrencilerimizle hasat ettiğimiz eserleri Konak İlçemizdeki bir vakıf aracılığıyla muhtaçlık sahiplerine fiyatsız olarak veriyoruz. Burada başından itibaren birfazlaca faydayı birleştirmiş oluyoruz. Hem israfı önlüyoruz, hem gereksinim sahiplerine eserleri ulaştırıyoruz, hem gönüllüler tarafınca hasat ediyoruz, tıpkı vakitte teknik manada bizim yıllardır söylediğumuz ziyanlı organizmaların bahçelerde kalan eserleri konukçu olarak kullanımının önüne geçiyoruz. Bu eserleri tarladan uzaklaştırıyoruz” formunda konuştu.
“Gıdanı Geride Bırakma” temalı panelde Aktris ve aktivist Zeynep Tuğçe Bayat, Tarım ve Orman Bakanlığı AB Ahenk Daire Lideri Zeynep Özkan, Besin Kurtarma Derneği Lideri Berat İnci, Beylikdüzü Kent Kurulu Lideri Elif Necla Türkoğlu ve Mandalina Üreticisi Sabri Çetin konuşmacı olarak yer aldı.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı